ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ

Ο Hg κατα την αρχαιότητα
   Η εύκολη εξαγωγή του υδραργύρου από τα μεταλλεύματα του, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι ο υδράργυρος απαντάται και ελεύθερος, συνετέλεσαν στο να είναι γνωστός από την αρχαιότητα.
     Οι ασυνήθιστες ιδιότητές του προκάλεσαν το ενδιαφέρον των ερευνητών της αρχαιότητας.
     Ο υδράργυρος πήρε το όνομα του από τον πλανήτη Ερμή (Mercurius). Η προέλευση του συμβόλου Hg είναι η λέξη "hydrargyrum" που σημαίνει "υγρός άργυρος".
     Ο υδράργυρος ήταν γνωστός στους αρχαίους Κινέζους και Ινδούς πριν το 2000 π.Χ. Στην αρχαία Κίνα οι ταοϊστές, επιδιώκοντας την μακροβιότητα και την αθανασία, προσπάθησαν να παρασκευάσουν ελιξίριο (φάρμακο) το οποίο θα προσέδιδε στους ανθρώπους τέτοιες ιδιότητες. Επειδή συσχέτισαν την αθανασία με τον άφθαρτο χρυσό, επεχείρησαν την παρασκευή "πόσιμου χρυσού" από άλατα Hg με κίτρινο χρώμα. Λόγω όμως της τοξικότητας των κατιόντων Hg²⁺η λήψη τέτοιων σκευασμάτων είχε μοιραίες συνέπειες για τους χρήστες.
     Βρέθηκε ακόμη σε σωλήνες σε αιγυπτιακούς τάφους που χρονολογούνται πριν το 1500 π.Χ. Χρησιμοποιήθηκε σε μορφές αμαλγάματος άλλων μετάλλων γύρω στο 500 π.Χ. Οι Έλληνες χρησιμοποίησαν υδράργυρο σε αλοιφές και οι Ρωμαίοι τον χρησιμοποίησαν σε καλλυντικά προσώπου με εντυπωσιακά αρχικά αλλά καταστροφικά στη συνέχεια αποτελέσματα.

Υδράργυρος και αλχημεία
Ο υδράργυρος είναι ένα από τα στοιχεία που έχουν αλχημικό σύμβολο, που φαίνεται παρακάτω.

     Ο "υδράργυρος των φιλοσόφων" (έτσι αναφέρουν τον υδράργυρο οι αλχημιστές) δεν είναι ένα μέταλλο αλλά διάφορες ενώσεις του υδραργύρου ή το ορυκτό κιννάβαρι.
     Ο υδράργυρος των φιλοσόφων είναι απλός αλλά μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Είναι πέτρα αλλά και δεν είναι πέτρα, είναι πνεύμα ψυχή και σώμα. Είναι πτητικός και καθαρός σαν δάκρυ, αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε κίτρινο αλατώδες προϊόν. Είναι κάτι στο οποίο τίποτε δεν μπορεί να προστεθεί σύμφωνα με το φιλόσοφο αλχημιστή Arnold Villanova.
     Σύμφωνα με τον αλχημιστή Eirenaeus, οι φιλόσοφοι χρησιμοποιούν τον δικό τους υδράργυρο για να διαλύσει τον δικό τους "ανώριμο" χρυσό, όπως ο υδράργυρος χρησιμοποιείται για να διαλύσει το χρυσό.
Σε πολλές αναφορές αλχημικών διατριβών αναφέρεται ότι ο "απλός υδράργυρος" δηλαδή το χημικό στοιχείο, είναι σχεδόν άχρηστος σε αντίθεση με τους φιλοσοφικούς υδραργύρους. Ο J. S. Weidenfeld στο έργο του "Secrets of the Adept" παραθέτει κατάλογο από επτά " υδραργύρους" που έχουν περιγραφεί από φιλοσόφους (αλχημιστές).

Hg και αστρολογία
Όπως ήδη έχει αναφερθεί ο Hg σχετιζόταν με τον "πλανήτη αστέρα" Ερμή.
Ο υδράργυρος είναι ένα από τα επτά μέταλλα που σχετίζονται με τους επτά "πλανήτες αστέρες" όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:

Ήλιος	Χρυσός
Σελήνη	’ργυρος
Ερμής	Υδράργυρος
Αφροδίτη	Χαλκός
’ρης	Σίδηρος
Δίας	Κασσίτερος
Κρόνος	Μόλυβδος

Συνοπτικές ιστορικές αναφορές
Ιστορικές αναφορές στη χημεία του Hg (μεταλλουργία και ιδιότητες) μέχρι τον19^οαιώνα είναι οι παρακάτω:

50 μ.Χ. Ο Διοσκουρίδης περιγράφει παρασκευή Hg με τη θέρμανση κινναβάρεως και συμπύκνωση των ατμών που προκύπτουν.

1566. Ο Hg χρησιμοποιείται στο Μεξικό για την εξαγωγή αργύρου απο θρυμματισμένα μεταλλεύματα. Στη συνέχεια, ο Hg παραλαμβάνεται με απόσταξη.

1730. Ο Ολλανδός ιατρός και χημικός (Herman Boerhaave, 1668-1738), στον οποίο πολλοί αποδίδουν την οριστική αποκοπή της χημείας από την αλχημεία, διακήρυξε "Ο υδράργυρος παραμένει υδράργυρος". Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξε αφού είχε υποβάλει το στοιχείο σε ήπια θέρμανση για 15 χρόνια (!) και ακόμη σε θέρμανση με κατακόρυφο ψυκτήρα για 6 μήνες.

1774. Ο Priestley παρασκεύασε το οξυγόνο το 1774, από το ΗgO, το οποίο θέρμανε με μια καθαρή πηγή θερμότητας, τις ηλιακές ακτίνες, με τη βοήθεια ενός συγκλίνοντα φακού. Ονόμασε το νέο αέριο αποφλογισμένο αέρα, επειδή δεν περιείχε φλογιστόν, και επομένως ήταν σε θέση να απορροφήσει μεγάλες ποσότητες φλογιστού από τις καιόμενες ουσίες. Πράγματι, είχε διαπιστώσει ότι το νέο αέριο έμοιαζε με τον ατμοσφαιρικό αέρα, αλλά ήταν καθαρότερο, αφού οι καύσεις σ αυτό γίνονταν έντονα και τα ζώα επιζούσαν περισσότερο απ ό,τι στον κοινό αέρα.

1775. Η παρασκευή οξυγόνου επιτυγχάνεται κυρίως με θέρμανση οξειδίου του υδραργύρου.

1792-3. Τέσσερεις Γερμανοί επιστήμονες δουλεύοντας ανεξάρτητα ο ένας απο τον άλλον, ανέφεραν ότι κανένα αέριο δεν προκύπτει με θέρμανση οξειδίου του υδραργύρου. Αυτό πιθανώς οφειλόταν στον ανεπαρκή εργαστηριακό εξοπλισμό που χρησιμοποίησαν, ο οποίος επηρέασε τα αποτελέσματα.

1800. Ο E.C. Howard παρασκευάζει κροτικό υδράργυρο και αναφέρει ότι οι εκρηκτικές του ιδιότητες είναι τόσο μεγάλες ώστε να μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εκρηκτικό υλικό.

1801. Ο Berthollet επιτυγχάνει την παρασκευή διαφόρων θειούχων ενώσεων του υδραργύρου. Παρόλα αυτά, αντί να χαρακτηρίσει τις παραπάνω ενώσεις ως μίγματα, συμπεραίνει ότι τα άλατα αυτά του μονοσθενούς και δισθενούς υδραργύρου ήταν μέρος μιας μεγάλης κατηγορίας αλάτων.

1804. Ο Proust αποδεικνύει ότι τα διάφορα θειούχα και νιτρικά άλατα του υδραργύρου που αναφέρθηκαν προηγουμένως, ήταν μίγματα αλάτων μονοσθενούς και δισθενούς υδραργύρου.

1867. Ο κροτικός υδράργυρος χρησιμοποιείται ως πυροκροτητής.

Ο Hg κατα τον 19^οκαι 20^οαιώνα
Το σύμβολο που χρησιμοποίησε ο ’γγλος John Dalton για τον υδράργυρο φαίνεται παρακάτω.

Ότι περιγράφεται στα κεφάλαια "χημικές ιδιότητες", "μεταλλουργία" και "χρήσεις" είναι προϊόν ερευνών των 19^ου και 20^ου αιώνα.

Ο Hg κατα τον 21^οαιώνα
Στις 13 / 07 / 2001 το Αθηναϊκό πρακτορείο ειδήσεων αναμετέδωσε τη παρακάτω είδηση:
Χρησιμοποιώντας πολύπλοκη τεχνολογία λέιζερ και ένα μόνο άτομο υδραργύρου αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν το πιο ακριβές ρολόι στον κόσμο, μια συσκευή που μετρά το χρόνο με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με τα καλύτερα σύγχρονα ρολόγια, επισημαίνεται σε έρευνα που δημοσιεύει η επιθεώρηση "Science".

//

//
//

//